Sąd: minister musi odpowiedzieć na pytania o szczepienia i szczepionki

Minister zdrowia nie może ignorować pytań. Musi ujawnić, kto uznał szczepionki przeciw Covid-19 za bezpieczne.

Informacja o szczepieniach przeciwko covid to informacja publiczna. Minister zdrowia musi więc ujawnić m.in., jakie posiada dowody bezpieczeństwa szczepionek. Ma też obowiązek podać dane i funkcje urzędników wchodzących w skład zespołu, który opiniował i zatwierdził szczepionki przeciwko Covid-19. Takie jest sedno wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Orzeczenie jest prawomocne.

Odpowiedzialność firm farmaceutycznych

Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało tylko na część pytań. Sąd orzekł, że przedstawiciele resortu powinni przesłać odpowiedzi na wszystkie, m.in. czy firmy farmaceutyczne zostały zwolnione od odpowiedzialności za ewentualne powikłania poszczepienne.

Ministerstwo zasłoniło się ogólnym stwierdzeniem o braku kompetencji w zakresie odpowiedzialności za wystąpienie negatywnych odczynów poszczepiennych. Minister nie udzielił też żadnej odpowiedzi, czy lekarze byli szkoleni w sprawie szczepień i kto wspierał takie szkolenia. Ministerstwo zignorowało także pytanie o dowody bezpieczeństwa szczepionek przeciwko Covid-19 oraz prośbę o podanie imion, nazwisk i funkcji publicznych osób wchodzących w skład zespołu, który opiniował te szczepionki i ocenił jako bezpieczne dla społeczeństwa.

Transparentność

Zobowiązując ministra do odpowiedzi, sąd uzasadnił, że rzetelność działania organów demokratycznego państwa przejawia się w zapewnianiu obywatelom prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, łączącego się z powszechnie aprobowaną w państwach demokratycznych zasadą „otwartego rządu”. Chodzi o transparentność działalności wszystkich organów władz publicznych. WSA podkreślił, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych.

Wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej może być objęte pytanie o określone fakty czy o stan określonych zjawisk na dzień udzielenia odpowiedzi. A fakt to jest każda czynność i każde zachowanie organu wykonującego zadania publiczne. Źródłem informacji nie będą wyłącznie dokumenty. W wielu sytuacjach źródłem może okazać się wypowiedź osoby wchodzącej w skład organów władzy ustawodawczej lub wykonawczej, również ta nieutrwalona w oficjalnej formie (np. w postaci stenogramu), a pochodząca z konferencji prasowej lub innego spotkania, na którym dana osoba reprezentowała określony podmiot.

Oznacza to, że przy udostępnianiu informacji należy uwzględniać zarówno formalne, jak i nieformalne źródła tej informacji. Za takim rozumieniem przemawia zasada jawności i transparentności życia publicznego.

Jeśli minister zdrowia stwierdzi, że żądanych informacji nie posiada, musi to udowodnić. Inaczej będzie pozostawał w stanie bezczynności.

Okazuje się, że minister już odpowiedział, ale znów tylko na część pytań.

– Wykonując zobowiązanie sądu, Minister Zdrowia, udostępnił częściowo żądane informacje, a w pozostałym zakresie odmówił ich udostępnienia. Rozstrzygnięcie nie zostało zaskarżone – informuje Jarosław Rybarczyk z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia.

Miliony zaszczepionych

Do tej pory w Polsce wykonano 57,1 mln szczepień przeciwko Covid-19. W pełni zaszczepionych jest 22,6 mln osób. Dzienna liczba szczepień wynosi 22,6 tys. Zgłoszono 18 611 odczynów niepożądanych.

Z początkiem października ruszyła kampania informacyjna Ministerstwa Zdrowia „Chcę zrozumieć”. Ma przekonać do szczepień przeciw Covid-19 tych, którzy mają wątpliwości. Jak wynika z badań focusowych, osoby nieprzekonane oczekują więcej przystępnych informacji o szczepionkach.

Sygnatura akt: II SAB/Wa 78/21

OPINIA DLA „RZECZPOSPOLITA”

Krzysztof Izdebski, ekspert w Fundacji Stefana Batorego oraz Open Spending EU Coalition

Nieudzielanie odpowiedzi lub udzielenie fragmentarycznych odpowiedzi na wnioski o informację publiczną to strategia kolejnych rządów. Jeśli sprawa trafi do sądu administracyjnego, na wyrok przyjdzie poczekać kilka miesięcy. Przedłużanie postępowania to oręż polityków. Za jakiś czas kwestia, której dotyczy wniosek, może nie być już drażliwa.

Prawomocny wyrok w sprawie szczepień wcale nie oznacza, że Ministerstwo Zdrowia udzieli odpowiedzi na wszystkie pytania. WSA zobowiązał ministra do ponownego rozpoznania sprawy. Może się jednak próbować zasłaniać np. tajemnicą przedsiębiorstwa albo ochroną danych osobowych. Jednak objęcie tajemnicą danych osób zasiadających w zespole opiniującym bezpieczeństwo szczepień w mojej opinii jest nieuzasadnione.

Źródło: https://www.rp.pl/w-sadzie-i-w-urzedzie/art37228041-sad-minister-musi-odpowiedziec-na-pytania-o-szczepienia-i-szczepionki?fbclid=IwAR0o6BLNf18tofRjqq-d-MCQAL9f-TJEwRqdooTo8J6dMjb5H2okHv_2atg